035 surah
ھي سورة مَکِّیَّۃٌ آھي . ھِن ۾ 45 آيتون ۽ 5 رڪوع آھن
قرآن مجيد
مُترجم: عبدالسلام ڀُٽو
اَلْـحَمْدُ لِلّٰهِ فَاطِرِ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضِ جَاعِلِ الْمَلٰۗىِٕكَةِ رُسُلًا اُولِيْٓ اَجْنِحَةٍ مَّثْنٰى وَثُلٰثَ وَرُبٰعَ ۭ يَزِيْدُ فِي الْـخَلْقِ مَا يَشَاۗءُ ۭ اِنَّ اللّٰهَ عَلٰي كُلِّ شَيْءٍ قَدِيْرٌ 1
سڀ تعريفون الله تعالى جي لاءِ ئي آهن جيڪو آسمانن ۽ زمين کي ٺاهيندڙ آهي ۽ (جنهن) ٻن ٻن، ٽن ٽن ۽ چئن چئن پرن وارن ملائڪن کي پيغام پھچائيندڙ طور مقرر ڪيو آهي. هو خلقت ۾ جيئن چاهي ٿو واڌارو ڪري ٿو. بيشڪ الله تعالى هر شيءِ تي قدرت رکندڙ آهي.
— عبدالسلام ڀُٽومَا يَفْتَحِ اللّٰهُ لِلنَّاسِ مِنْ رَّحْـمَةٍ فَلَا مُـمْسِكَ لَهَا ۚ وَمَا يُـمْسِكْ ۙ فَلَا مُرْسِلَ لَهٗ مِنْۢ بَعْدِهٖ ۭ وَهُوَ الْعَزِيْزُ الْحَكِيْمُ 2
الله تعالى جن ماڻهن لاءِ رحمت جو دروازو کولي ٿو ته ڪير ان کي بند ڪرڻ وارو نه آهي ۽ جن ماڻهن لاءِ رحمت جو دروازو بند ڪري ٿو تنھن کي ان کان سواءِ ڪير کولڻ وارو نه آهي ۽ هو زبردست حڪمت وارو آهي.
— عبدالسلام ڀُٽويٰٓاَيُّهَا النَّاسُ اذْكُرُوْا نِعْمَتَ اللّٰهِ عَلَيْكُمْ ۭ هَلْ مِنْ خَالِقٍ غَيْرُ اللّٰهِ يَرْزُقُكُمْ مِّنَ السَّمَاۗءِ وَالْاَرْضِ ۭ لَآ اِلٰهَ اِلَّا هُوَ ڮ فَاَنّٰى تُـؤْفَكُوْنَ 3
اي انسانو! الله تعالى جي نعمتن کي ياد ڪريو جيڪي هُن توهان جي مٿان ڪيون آهن. ڇا الله تعالى کان سواءِ ڪو ٻيو اهڙو پيدا ڪندڙ آهي، جيڪو توهان کي آسمان ۽ زمين مان رزق عطا ڪري، ان کان سواءِ ٻيو ڪير به معبود نه آهي. پوءِ توهان کي ڪاڏي ڦيرايو وڃي ٿو.
— عبدالسلام ڀُٽووَاِنْ يُّكَذِّبُوْكَ فَقَدْ كُذِّبَتْ رُسُلٌ مِّنْ قَبْلِكَ ۭ وَ اِلَى اللّٰهِ تُرْجَعُ الْاُمُوْرُ 4
(اي نبيﷺ!) جيڪڏهن هي ماڻهو توهان کي ڪوڙو ڪن ٿا ته (ڏک نه ڪر) توهان کان اڳ ڪيترن ئي رسولن کي به ڪوڙو ڪيو ويو هو. آخرڪار سڀني ڪمن جي موٽ الله تعالى جي طرف ئي آهي.
— عبدالسلام ڀُٽويٰٓاَيُّهَا النَّاسُ اِنَّ وَعْدَ اللّٰهِ حَقٌّ فَلَا تَغُرَّنَّكُمُ الْـحَيٰوةُ الدُّنْيَا ۪ وَلَا يَغُرَّنَّكُمْ بِاللّٰهِ الْغَرُوْرُ 5
اي انسانو! بيشڪ الله تعالى جو وعدو سچو آهي، توهان کي دنيا جي زندگي ڌوڪي ۾ نه وجهي ۽ نه وڏو ڌوڪي باز (شيطان) ئي توهان کي ڌوڪي ۾ مبتلا ڪري.
— عبدالسلام ڀُٽواِنَّ الشَّيْطٰنَ لَكُمْ عَدُوٌّ فَاتَّخِذُوْهُ عَدُوًّا ۭ اِنَّـمَا يَدْعُوْا حِزْبَهٗ لِيَكُوْنُوْا مِنْ اَصْحٰبِ السَّعِيْرِ 6ۭ
بيشڪ شيطان توهان جو دشمن آهي پوءِ توهان کيس دشمن ئي سمجهو، هو ته پنھنجي جماعت کي دوزخين ۾ شامل ڪرڻ لاءِ سڏي رهيو آهي.
— عبدالسلام ڀُٽواَلَّذِيْنَ كَفَرُوْا لَهُمْ عَذَابٌ شَدِيْدٌ ڛ وَالَّذِيْنَ اٰمَنُوْا وَعَـمِلُوا الصّٰلِحٰتِ لَهُمْ مَّغْفِرَةٌ وَّاَجْرٌ كَبِيْرٌ 7ۧ
جيڪي ماڻهو ڪفر ڪندا تن لاءِ سخت عذاب آهي ۽ جيڪي ماڻهو ايمان آڻيندا ۽ نيڪ عمل ڪندا ته انهن لاءِ معافي ۽ وڏو اجرآهي.
— عبدالسلام ڀُٽواَفَـمَنْ زُيِّنَ لَهٗ سُوْۗءُ عَمَلِهٖ فَرَاٰهُ حَسَـنًا ۭ فَاِنَّ اللّٰهَ يُضِلُّ مَنْ يَّشَاۗءُ وَيَهْدِيْ مَنْ يَّشَاۗءُ ڮ فَلَا تَذْهَبْ نَفْسُكَ عَلَيْهِمْ حَسَرٰتٍ ۭ اِنَّ اللّٰهَ عَلِـيْمٌۢ بِـمَا يَصْنَعُوْنَ 8
جنھن ماڻهوءَ کي سندس برو عمل سھڻو ڪري ڏيکاريو ويو هجي ۽ هو خود به ان کي سھڻو سمجهندو هجي (ته ڇا اُهو نيڪ ماڻهو جھڙو ٿي سگهي ٿو؟) بيشڪ الله تعالى جنھن کي گهري گمراهه ڪري ٿو ۽ جنھن کي گهري هدايت ڏئي ٿو. (اي نبيﷺ!) تنھن ڪري تون انهن جي ڪري پنھنجو ساهه ساڻو نه ڪر. بيشڪ الله تعالى کي سڀ خبر آهي جيڪو هو ڪن ٿا.
— عبدالسلام ڀُٽووَاللّٰهُ الَّذِيْٓ اَرْسَلَ الرِّيٰحَ فَتُـثِيْرُ سَحَابًا فَسُقْنٰهُ اِلٰى بَلَدٍ مَّيِّتٍ فَاَحْيَيْنَا بِهِ الْاَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا ۭ كَذٰلِكَ النُّشُوْرُ 9
الله تعالى ئي آهي جيڪو هوائن کي موڪلي ٿو، پوءِ اهي ڪڪرن کي گھلين ٿيون، پوءِ اسان انهن کي غيرآباد علائقي ڏي وٺي ويندا آهيون، ۽ ان پاڻي جي ذريعي غيرآباد زمين کي سرسبز ۽ شاداب ڪري ڇڏيندا آهيون. اهڙي طريقي سان ئي مئل ماڻهو به ٻيھر جيئرو ڪري اٿاريا ويندا.
— عبدالسلام ڀُٽومَنْ كَانَ يُرِيْدُ الْعِزَّةَ فَلِلّٰهِ الْعِزَّةُ جَمِيْعًا ۭ اِلَيْهِ يَصْعَدُ الْكَلِمُ الطَّيِّبُ وَالْعَمَلُ الصَّالِحُ يَرْفَعُهٗ ۭ وَالَّذِيْنَ يَمْكُرُوْنَ السَّـيِّاٰتِ لَهُمْ عَذَابٌ شَدِيْدٌ ۭ وَمَكْرُ اُولٰۗىِٕكَ هُوَ يَبُوْرُ 10
جيڪو ماڻهو عزت چاهي ٿو تنھن کي معلوم هجڻ کپي ته حقيقي عزت الله تعالى جي هٿ ۾ آهي. الله تعالى وٽ (توهان جو) سھڻو ٻول قبوليت جي درجي تي پهچي ٿو ۽ سھڻو عمل ان کي ويتر بلندي تائين پھچائي ٿو ۽ جيڪي ماڻهو بيهودهه چال بازيون ڪن ٿا تن لاءِ سخت عذاب آهي ۽ انهن جون چال بازيون برباد ٿي وينديون.
— عبدالسلام ڀُٽووَاللّٰهُ خَلَقَكُمْ مِّنْ تُرَابٍ ثُـمَّ مِنْ نُّطْفَةٍ ثُـمَّ جَعَلَكُمْ اَزْوَاجًا ۭ وَمَا تَحْمِلُ مِنْ اُنْـثٰى وَلَا تَضَعُ اِلَّا بِعِلْمِهٖ ۭ وَمَا يُعَمَّرُ مِنْ مُّعَمَّرٍ وَّلَا يُنْقَصُ مِنْ عُـمُرِهٖٓ اِلَّا فِيْ كِتٰبٍ ۭ اِنَّ ذٰلِكَ عَلَي اللّٰهِ يَسِيْرٌ 11
الله تعالى توهان کي پھريون ڀيرو مٽيءَ مان پيدا ڪيو پوءِ نطفي مان ٺاهي توهان کي جوڙو (يعني مرد ۽ عورت) بنايائين. الله تعالى جي حڪم کان سواءِ ڪابه عورت نه ته ڳورهاري ٿئي ٿي ۽ نه ئي ٻار ڄڻي ٿي. ۽ڪنھن به ڊگهي عمر واري کي ڊگهي عمر نٿي ملي ۽ نه ڪنهن جي عمر ۾ گهٽتائي اچي ٿي پراهو سڀ ڪجهه هڪ ڪتاب ۾ لکيل هوندو آهي. بيشڪ اهو ڪم الله تعالى جي لاءِ انتهائي آسان آهي.
— عبدالسلام ڀُٽووَمَا يَسْتَوِي الْبَحْرٰنِ ڰ ھٰذَا عَذْبٌ فُرَاتٌ سَاۗىِٕــغٌ شَرَابُهٗ وَھٰذَا مِلْحٌ اُجَاجٌ ۭ وَمِنْ كُلٍّ تَاْكُلُوْنَ لَـحـْـمًا طَرِيًّا وَّتَسْتَخْرِجُوْنَ حِلْيَةً تَلْبَسُوْنَهَا ۚ وَتَرَى الْفُلْكَ فِيْهِ مَوَاخِرَ لِتَبْتَغُوْا مِنْ فَضْلِهٖ وَلَعَلَّكُمْ تَشْكُرُوْنَ 12
۽ ٻه سمنڊ به هڪ جھڙا نه آهن، هڪ جو پاڻي مٺو، اُڃ لاهڻ وارو ۽ وڻندڙ هوندو آهي ۽ ٻئي جو پاڻي کارو ۽ ڪڙو هوندو آهي ۽ سمنڊن مان اوهان تازو گوشت کائو ٿا ۽ هار سينگار لاءِ زينت واريون شيون ڪڍي پھريو ٿا ۽ توهان ڏسو ٿا ته ان ۾ ٻيڙيون پاڻي کي چيري تيزيءَ سان هلن ٿيون ته جيئن توهان پنھنجي پالڻھار جو فضل تلاش ڪريو. شايد توهان ان ذريعي شڪر ادا ڪريو.
— عبدالسلام ڀُٽويُـوْلِـجُ الَّيْلَ فِي النَّهَارِ وَيُـوْلِـجُ النَّهَارَ فِي الَّيْلِ ۙ وَسَـخَّرَ الشَّمْسَ وَالْقَمَرَ ڮ كُلٌّ يَّـجْرِيْ لِاَجَلٍ مُّسَمًّى ۭ ذٰلِكُمُ اللّٰهُ رَبُّكُمْ لَهُ الْمُلْكُ ۭ وَالَّذِيْنَ تَدْعُوْنَ مِنْ دُوْنِهٖ مَا يَـمْلِكُوْنَ مِنْ قِطْمِيْرٍ ۭ13
۽ هو رات کي ڏينھن ۾ داخل ڪري ٿو ۽ ڏينھن کي رات ۾ داخل ڪري ٿو، سج ۽ چنڊ کي(پنهنجي نظام ۾) پابند رکيو آهي. هي سڀ هڪ مقرر وقت تائين هلي رهيا آهن. اِهوئي توهان جو پالڻھار الله آهي. جنھن جي بادشاهي آهي ۽ جن کي توهان الله تعالى کان سواءِ سڏيو ٿا سي ته کوکڙيءَ جي (اندر واري) کل جا به مالڪ نه آهن.
— عبدالسلام ڀُٽواِنْ تَدْعُوْهُمْ لَا يَسْمَعُوْا دُعَاۗءَكُمْ ۚ وَلَوْ سَمِعُوْا مَا اسْتَجَابُوْا لَكُمْ ۭ وَيَوْمَ الْقِيٰمَةِ يَكْفُرُوْنَ بِشِرْكِكُمْ ۭ وَلَا يُنَبِّئُكَ مِثْلُ خَبِيْرٍ ۧ14
جيڪڏهن توهان انهن کي سڏيندا به ته مجال آهي ته هو توهان جو ٻڌن ۽ جيڪڏهن ٻڌندا به ته توهان کي ڪو جواب ئي نه ڏئي سگهندا ۽ هو توهان جي شرڪ جو قيامت جي ڏينھن انڪار ڪندا. (اي نبيﷺ!) توهان کي اهڙي سچي خبر ڪير به نه ٻڌائي سگهندو.
— عبدالسلام ڀُٽويٰٓاَيُّهَا النَّاسُ اَنْتُمُ الْفُقَرَاۗءُ اِلَى اللّٰهِ ۚ وَاللّٰهُ هُوَ الْغَنِيُّ الْحَمِيْدُ 15
اي انسانو! توهان سڀ الله تعالى جا محتاج آهيو ۽ الله تعالى بيپرواهه ۽ تعريف جي لائق آهي.
— عبدالسلام ڀُٽواِنْ يَّشَاْ يُذْهِبْكُمْ وَيَاْتِ بِـخَلْقٍ جَدِيْدٍ ۚ16
جيڪڏهن هو چاهي ته توهان کي هٽائي ٻي نئين مخلوق آڻي.
— عبدالسلام ڀُٽووَمَا ذٰلِكَ عَلَي اللّٰهِ بِعَزِيْزٍ 17
الله تعالى جي لاءِ ايئن ڪرڻ ڪو مشڪل ڪم نه آهي.
— عبدالسلام ڀُٽووَلَا تَزِرُ وَازِرَةٌ وِّزْرَ اُخْرٰى ۭ وَاِنْ تَدْعُ مُثْقَلَةٌ اِلٰى حِمْلِهَا لَا يُحْمَلْ مِنْهُ شَيْءٌ وَّلَوْ كَانَ ذَا قُرْبٰى ۭ اِنَّـمَا تُنْذِرُ الَّذِيْنَ يَـخْشَوْنَ رَبَّهُمْ بِالْغَيْبِ وَاَقَامُوا الصَّلٰوةَ ۭ وَمَنْ تَزَكّٰى فَاِنَّـمَا يَتَزَكّٰى لِنَفْسِهٖ ۭ وَاِلَى اللّٰهِ الْمَصِيْرُ 18
۽ ڪوبه بار کڻندڙ ٻئي ڪنھن جو بار نه کڻندو ۽ جيڪڏهن بار کڻندڙ پنھنجي مٿان سٿيل بار کڻڻ لاءِ ٻئي کي ايلاز منٿون به ڪندو ته به ڪير سندس بار جو ذرو به کڻڻ لاءِ تيار نه ٿيندو، چاهي ان جو پنھنجو مائٽ ئي ڇو نه هجي. (اي نبيﷺ!) تون رڳو ان شخص کي ڊيڄاري سگهين ٿو جيڪو پنھنجي پالڻھار کان اڻ ڏٺي ڊڄندو هجي، نماز جو اهتمام ڪندڙ هجي ۽ جيڪڏهن ڪير پاڪباز ٿيڻ چاهي ته اها پاڪبازي سندس ئي ڪم ايندي. آخرڪار سڀني جي موٽ الله تعالى ڏانھن ئي آهي.
— عبدالسلام ڀُٽووَمَا يَسْتَوِي الْاَعْـمٰى وَالْبَصِيْرُ ۙ19
انڌو ۽ اکين وارو برابر نه آهن.
— عبدالسلام ڀُٽووَلَا الظُّلُمٰتُ وَلَا النُّوْرُ ۙ20
نه اونداهي ۽ روشني برابر آهن.
— عبدالسلام ڀُٽو